بازتاب جلوه های معناباختگی در آثار صادق هدایت

Authors

قدرت الله طاهری

استادیار دانشگاه شهید بهشتی

abstract

تحت تأثیر رواج اندیشه های پوچ گرایی متأثر از وقایع و تحولات فلسفی، علمی، تاریخی و اجتماعی عصر مدرن، در ادبیات قرن بیستم، سبکی با عنوان ادبیات معنا باخته (absurd  literature ) پدید آمد که با تأکید بر فقدان منطق در طبیعت و انزوای انسان در جهانی فاقد معنا و ارزش، به بیان اندیشه هایی همچون بی هدفی و پوچی، بی ایمانی، از خودبیگانگی، بی هویتی، تنهایی، مرگ اندیشی و... در زندگی انسان عصر مدرن می پرداخت. این جریان تقریباً همزمان با غرب در طی دو دوره در ادبیات ایران مجال ظهور پیدا کرد. نخست، دوره استیلای استبداد رضاشاه بود که خفقان و یأس و ناامیدی را در جامعه رواج داد و دوره دوم به وقوع کودتای 28 مرداد 1332 و شکست جنبش ملی شدن صنعت نفت مربوط می شد که موجب سرخوردگی و سرکوب روشنفکران و زمینه ساز گرایش به ادبیات معناباخته و پوچ گرا شد. هجوم نیروهای بیگانه، استعمار، استبداد، آشوب و ناامنی و بحران های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، در روحیه ی نویسندگان ایرانی تأثیر به سزایی گذاشت و موجب پدیدآمدن اندیشه های پوچ گرایی و بی معنایی در آثار آنان شد. صادق هدایت، صادق چوبک و بهرام صادقی از جمله نویسندگان دهه های 30 و 40 هستند که نشانه های تفکرات پوچ گرایی در آثار آنان دیده می شود. در این پژوهش سعی شده است بازتاب جلوه های معناباختگی در آثار صادق هدایت با تکیه بر سه اثر وی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بازتاب جلوه‌های معناباختگی در آثار صادق هدایت

تحت تأثیر رواج اندیشه‌های پوچ‌گرایی متأثر از وقایع و تحولات فلسفی، علمی، تاریخی و اجتماعی عصر مدرن، در ادبیات قرن بیستم، سبکی با عنوان ادبیات معنا باخته (Absurd  literature ) پدید آمد که با تأکید بر فقدان منطق در طبیعت و انزوای انسان در جهانی فاقد معنا و ارزش، به بیان اندیشه‌هایی همچون بی‌هدفی و پوچی، بی‌ایمانی، از خودبیگانگی، بی‌هویتی، تنهایی، مرگ‌اندیشی و... در زندگی انسان عصر مدرن می‌پرداخت....

full text

مؤلّفه های نهیلیسم در آثار صادق هدایت و زکریا تامر

بدبینی به هستی و مناسبات آن، همواره در طول تاریخ بشر مطرح بوده است؛ لیکن رویکرد به آن به صورت یک مکتب فکری رسمی و با نام نهیلیسم از ثمرات مدرنیسم می­باشد که به موازات ادامۀ حیات در آثار فیلسوفان و متفکران در اشعار شعرای زبان فارسی و عربی بازتاب یافته­است. از آنجا که یکی از بهترین روش­های تبیین یک مسأله، مقایسة آن با نمونه­ای هم شأن و هم­جنس است، نوشتار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، عناصر و مؤلّفه­...

full text

نقد شخصیت در آثار داستانی صادق هدایت

 چکیده شخصیت­های داستانی از طریق انتساب خصیصه­های فردی، اجتماعی، سیاسی و ... در یک متن معرفی می­شوند و در جریان کنش­ها و واکنش­ها، بازتاب دهندۀ افکار، آمال و ناگفته­های درونی خود، خالق اثر و ویژگی­های محیطی هستند. هدف از مقالۀ حاضر، تحلیل ساختار شخصیت و امکانات محیطی در ایجاد و شکل­گیری شخصیت­های داستانی در آثار داستانی «صادق هدایت» است. حضور شخصیت­های تیپیک «هدایت» در محیط داستان­هایش به رکود...

full text

نقد شخصیت در آثار داستانی صادق هدایت

چکیده شخصیت­های داستانی از طریق انتساب خصیصه­های فردی، اجتماعی، سیاسی و ... در یک متن معرفی می­شوند و در جریان کنش­ها و واکنش­ها، بازتاب دهندۀ افکار، آمال و ناگفته­های درونی خود، خالق اثر و ویژگی­های محیطی هستند. هدف از مقالۀ حاضر، تحلیل ساختار شخصیت و امکانات محیطی در ایجاد و شکل­گیری شخصیت­های داستانی در آثار داستانی «صادق هدایت» است. حضور شخصیت­های تیپیک «هدایت» در محیط داستان­هایش به رکود و...

full text

گاه‎نگاری آثار روایی صادق هدایت بر پایه‎ی «تاریخ تحولات بشر»

علاقه‌ی صادق هدایت به درنگ در تاریخ و فرهنگ بشری در بسیاری از گفته‌ها و نوشته‌های او بازتاب یافته است. از همین رو در بیشتر آثارش به‌گونه‌ای آشکار یا پنهان، سایه‌ای از تاریخ زندگانی انسان را می‌توان یافت. در مقاله‌ی پیش رو نشانه‌های تاریخی در یک اثر بررسی نشده، بلکه برای نخستین بار، نشانه‌های یک مسیر ممتد از مراحل گوناگون حیات بشری در شانزده اثر هدایت بازشناسی شده است. بر پایه‌ی این واکاوی، «افس...

full text

گروتسک در آثار صادق هدایت

گروتسک ،طنز سیاه و چرایی و چگونگی ارتباط آن با جامعه، مساله ای بوده است که همواره ذهن مرا به خود معطوف نموده است .این امر باعث شد تا به موضوع گروتسک در آثار داستانی کوتاه نویسندگان معاصر بپردازم به دین سبب موضوع« گروتسک در آثار صادق هدایت»راباتوجه به جامعه ای که هدایت در آن می زیست انتخاب وبررسی نمودم ونیز به نوع نگاه و نگرش بزرگان ونویسندگان مطرح روزگار به وی پرداختم. پژوهش انجام شده نشانگر ...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن پژوهی ادبی

جلد ۱۶، شماره ۵۶، صفحات ۸۵-۱۰۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023